تسمه تایم چیست و عملکرد آن در خودرو چگونه است؟
تسمه تایم یکی از قطعات مهم در موتور خودرو است که نقش حیاتی در هماهنگی حرکت میل لنگ و میل بادامک دارد. این تسمه وظیفه دارد تا اطمینان حاصل کند که سوپاپ‌های موتور (که ورودی و خروجی هوا و سوخت را کنترل می‌کنند) در زمان دقیق و هماهنگ با حرکت پیستون‌ها باز و بسته شوند. این تسمه از طریق انتقال دقیق نیرو بین این دو بخش، به حفظ تایمینگ صحیح موتور کمک می‌کند، که برای عملکرد صحیح و کارآمد موتور ضروری است. در صورت پارگی یا عملکرد نادرست تسمه ، موتور ممکن است آسیب جدی ببیند، به همین دلیل بررسی و تعویض منظم آن بسیار مهم است.
در این مقاله، درباره تسمه تایم چیست و عملکرد آن در خودرو چگونه است؟ صحبت خواهیم کرد. پس، با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
تسمه تایم چیست؟
تسمه تایمینگ که شاید بیشتر آن را با نام تسمه تایم شنیده باشید، قطعه‌ای از جنس پلاستیک است که وظیفه دارد میل‌لنگ را به میل‌سوپاپ متصل کند. بدین‌صورت که میل‌سوپاپ به کمک این قطعه است که با چرخش میل‌لنگ، شروع به چرخیدن خواهد کرد. سپس میل‌سوپاپ نیز خود باعث حرکت سوپاپ‌های موتور می‌شود. این سوپاپ‌ها وظایفی بر عهده دارند که باید در زمان مشخص انجام شوند. با چرخش میل‌سوپاپ، این سوپاپ‌ها وظایف خود را درست سروقت خود انجام خواهند داد.
البته تمامی این اتفاقات زمانی می‌افتد که تسمه خودرو به‌درستی کار خودش را انجام دهد. به‌سادگی می‌توان متوجه شد که این قطعه یکی از مهم‌ترین قطعات خودرو و موتور است که بدون آن امکان ندارد خودرو به‌درستی حرکت کند. البته نباید این نکته را فراموش کرد که این تسمه را در دسته‌موتورهای احتراق می‌توانید مشاهده کنید. اگر بخواهیم خلاصه‌تر بگوییم، تسمه تایمینگ وظیفه دارد که با چرخاندن به‌موقع و صحیح میل‌سوپاپ، موجب شود تا سوپاپ موتور به‌درستی کار کند.
تاریخچه تسمه تایم
اگر بخواهیم در خصوص تاریخچه این قطعه پلاستیکی صحبت کنیم باید به سال‌های ۱۹۴۵ برگردیم. در این سال بود که اولین بار فکر استفاده از چنین تسمه‌ای به وجود آمد؛ اما اگر بخواهیم سال دقیق استفاده از تسمه تایم را نام ببریم، بدون شک باید به ۱۷ سال بعد؛ یعنی به سال ۱۹۶۲ برویم. در این سال از تسمه ای به نام تایمینگ برای اولین بار درون یک خودرو استفاده شد و چنین بود که استفاده از چنین تسمه‌ای رواج عمومی پیدا کرد. افتخار استفاده از چنین تسمه‌ای را باید به آلمانی‌ها بدهیم.
در این کشور بود که خودرویی با نام “گلاس ۱۰۰۴” از چنین تسمه‌ای برای به انجام صحیح فرایندهای درون موتور استفاده کرد. بعدازاین کشور، آمریکایی‌ها بودند که به فکر استفاده از چنین تسمه پلاستیکی در خودروها افتادند. یک شرکت آمریکایی ۴ سال بعدازاین اتفاق در ساخت خودرویی با نام پونتیاک تمپست از تسمه تایمینگ استفاده کرد. بعدازآن‌هم نوبت به انگلیسی‌ها رسید تا در خودروهای واکسول از چنین تسمه‌ای استفاده کنند. بدین‌صورت کم‌کم استفاده از قطعه‌ای لاستیکی به نام تسمه تایم در خودروها رواج عمومی پیدا کرد.
نحوه کار تسمه تایمینگ چگونه است؟
همان‌طور که پیش‌ازاین گفته شد، تسمه تایم خودرو وظیفه دارد تا با چرخش میل‌لنگ باعث چرخش میل‌سوپاپ شده و چرخش میل‌سوپاپ موجب حرکت پیستون‌ها خواهد شد. پیستون‌ها درون یک موتور، احتراق ۴ مرحله را به عهده دارند: مرحله مکش، مرحله تراکم، مرحله توان و مرحله تخلیه. برای اینکه موتور خودرو بتواند کار کند باید این ۴ مرحله به‌درستی و به‌صورت صحیح و کامل رخ دهد.
به طور کلی به کمک حرکت این تسمه خودرو است که میل‌سوپاپ می‌چرخد و سوپاپ‌ها را بالا و پایین می‌کند. تسمه وظیفه دارد تا سرعت چرخش میل‌سوپاپ را تنظیم کرده و زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها را مشخص کند. البته یک نکته مهم در این قسمت وجود دارد و آن‌هم این نکته است که میزان چرخش میل‌سوپاپ، نصف میل‌لنگ است؛ یعنی اگر میل‌لنگ دو بار بچرخد، میل‌سوپاپ باید یک‌بار چرخش کند. هماهنگی چنین عملی نیز بر دوش تسمه تایم است.
لیست قیمت + فروش تسمه های ماشینی
تسمه تایم چگونه بر روی موتور خودرو نصب می‌شود؟
نصب تسمه تایمینگ بر روی موتور خودرو فرآیندی دقیق است که نیاز به توجه و مراقبت زیادی دارد. در اینجا به طور خلاصه مراحل نصب تسمه بر روی موتور خودرو توضیح داده شده است:
آماده‌سازی: قبل از هر چیز، باید موتور را خنک و خودرو را در وضعیت امن قرار دهید. باتری خودرو را جدا کنید تا از بروز هرگونه آسیب احتمالی جلوگیری شود.
دسترسی به تسمه تایم: ممکن است لازم باشد برخی قطعات مانند درپوش محافظ، پمپ آب، فن یا سایر قطعات را برای دسترسی به تسمه تایم جدا کنید.
تنظیم موقعیت موتور: موتور باید در موقعیت TDC (Top Dead Center) قرار گیرد. این به این معنی است که پیستون شماره یک باید در بالاترین نقطه حرکت خود باشد.
برداشتن تسمه قدیمی: با دقت تسمه قدیمی را بردارید. مراقب باشید که چرخ‌دنده‌ها یا پولی‌ها جابه‌جا نشوند.
نصب تسمه جدید: تسمه جدید را با دقت روی چرخ‌دنده‌ها و پولی‌ها قرار دهید. مطمئن شوید که تسمه کاملاً مطابق با دندانه‌های چرخ‌دنده‌ها و پولی‌ها قرار گرفته است.
تنظیم کشش تسمه: پس از نصب تسمه، باید کشش آن را تنظیم کنید. برای این کار معمولاً از یک مکانیزم کشنده استفاده می‌شود.
بازبینی و تست: پس از نصب تسمه، موتور را به آرامی چندین بار به دور کامل بچرخانید و مطمئن شوید که تسمه به درستی کار می‌کند و هیچ گونه تداخلی با سایر قطعات ندارد.
جایگزینی قطعات جدا شده و اتصال باتری: پس از اطمینان از نصب صحیح تسمه، قطعات جدا شده را دوباره نصب کنید و باتری را وصل نمایید.
لایه‌های مختلف تسمه تایمینگ
شاید در نگاه اول تصور کنید که تسمه تایم ماشین، تنها یک قطعه یکپارچه لاستیکی است، اما باید بگوییم که این قطعه از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است. امروزه معمولاً تسمه تایم ها را به‌صورت ۴ لایه طراحی می‌کنند:
| لایه | توضیحات |
|---|---|
| لایه اول | این لایه که بیرونی‌ترین لایه تسمه است از پارچه مقاوم و باکیفیت بالا ساخته شده است. این لایه دارای دوام بالا است و باعث می‌شود طول عمر تسمه افزایش پیدا کند. |
| لایه دوم | در ساخت این لایه از الیاف شیشه استفاده می‌کنند. همین امر باعث می‌شود تا مقاومت این تسمه ها در برابر گرما، سرما، کشش، پارگی و … بالا رفته و خواص دینامیکی داشته باشد. |
| لایه سوم | این لایه از یک لاستیک به‌خصوص با نام CR یا HNBR ساخته شده است. این لایه نیز به‌گونه‌ای طراحی شده تا بازهم مقاومت و استحکام تسمه را بالا ببرد. |
| لایه چهارم | لایه چهارم، آخرین لایه و درونی‌ترین لایه تسمه است. در ساخت آن‌هم از پارچه پلی‌آمید و با انعطاف بالا بهره گرفته شده است. |
لیست قیمت + فروش تسمه های تایمینگ
تسمه تایم عمر مشخصی دارد!
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بعد از نصب تسمه ، دیگر نیازی به تعویض و یا تعمیر چنین قطعه‌ای نیست. درصورتی‌که این تفکر کاملاً اشتباه است. تسمه‌های تایمینگ قطعات لاستیکی هستند که عمر مشخصی دارند. ازآن‌رو که این قطعات در برابر فشار، گرما و اصطکاک قرار دارند بعد از مدتی دچار آسیب‌دیدگی شده و نیاز است که حتماً آن را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید. حتی شرکت‌های بزرگ خودروسازی در کاتالوگ‌های خود، زمان و کیلومتری را برای تعویض این قطعات مشخص کرده‌اند.
پس فراموش نکنید که هرچند وقت یک‌بار، بسته به میزان استفاده از خودرو، تسمه خود را بررسی کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل و یا نقصی در آن، نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
نشانه‌های آسیب‌دیدگی تسمه تایمینگ خودرو چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، تسمه تایم خودرو دارای عمر مشخصی بوده و باید در زمان‌های معینی آن را تعویض کنید. حال ممکن است بپرسید که از کجا بدانیم که زمان تعویض تسمه فرارسیده است؟ در پاسخ باید بگوییم که شما باید حتماً این قطعه را به‌خوبی وارسی کنید. درصورتی‌که مشاهده کردید تسمه به‌صورت لایه‌لایه و پوسیده شده، ساییدگی و یا خوردگی پیدا کرده، دندانه‌های آن از بین رفته، پارگی در آن به وجود آمده است و … باید بدانید که زمان تعویض فرارسیده است.
همچنین به یاد داشته باشید که این تسمه ها باید دارای کشش مناسبی باشد. شل بودن تسمه می‌تواند عواقب بدی را به همراه داشته باشد. از سوی دیگر تسمه نباید خیلی محکم بسته شود. در این صورت تسمه می‌تواند به بلبرینگ‌ها فشار وارد کرده و سروصدای زیادی را ایجاد کند. اگر چنین مواردی را رعایت نکنید، عمر تسمه کوتاه خواهد شد. همچنین اگر مشاهده کردید که صدای غیرمعمولی از پیشرانه خارج می‌شود، مشکل می‌تواند از تسمه شما باشد.
در صورت پارگی تسمه تایم چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
در صورت پارگی تسمه تایم، موتور خودرو بلافاصله متوقف می‌شود، چرا که انتقال حرکت بین میل لنگ و میل بادامک قطع می‌شود و در موتورهای تداخلی، این می‌تواند منجر به برخورد پیستون‌ها با سوپاپ‌ها شود، که به قطعات مانند سوپاپ‌ها، پیستون‌ها، و گاهی سر سیلندر آسیب جدی وارد می‌کند. تعمیر یا تعویض این قطعات آسیب دیده می‌تواند هزینه بر و پیچیده باشد و پارگی تسمه در حین رانندگی خطرات ایمنی جدی ایجاد می‌کند، به ویژه اگر در سرعت‌های بالا یا جاده‌های شلوغ رخ دهد. به همین دلیل، بررسی دوره‌ای و تعویض به موقع تسمه های تایم طبق توصیه‌های سازنده خودرو بسیار مهم است تا از خطرات و آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
لیست قیمت + فروش تسمه های دینام
هزینه تعویض تسمه تایم چقدر است؟
در قسمت‌های قبل اشاره کردیم که بهتر است نصب و قرار دادن تسمه‌های تایمینگ را به عهده افراد متخصص در این زمینه بسپارید. در این صورت شما باید به یک تعمیرگاه مراجعه کرده و خودروی خود را به تعمیرکار نشان دهید. اینکه هزینه تعویض تسمه تایم چقدر است به این نکته بستگی دارد که چه نوع تسمه تایمینگی را می‌خواهید تهیه کنید. مدل و همچنین برند تولیدکننده تسمه ، تأثیر زیادی بر روی هزینه‌های تعویض دارد.
همچنین بسته به اینکه نوع ماشین شما چیست، این هزینه می‌تواند متغیر باشد. البته باید علاوه بر هزینه‌ای مربوط به خرید، هزینه‌های اجرت را هم بپردازید. اینکه دقیقاً این هزینه‌ها چقدر خواهد شد، بسته به شهر محل سکونت شما هم دارد.
زنجیر تایم چیست؟
زنجیر تایم یکی از اجزای مهم موتور خودرو است که نقش مشابهی با تسمه تایم دارد، اما با این تفاوت که از زنجیر فلزی ساخته شده است. زنجیر تایم وظیفه دارد تا حرکت دقیق و هماهنگ بین میل‌لنگ و میل‌بادامک را فراهم کند. این هماهنگی برای اطمینان از اینکه سوپاپ‌های موتور در زمان‌های دقیق باز و بسته می‌شوند، ضروری است.
زنجیر تایم به دلیل ساختار فلزی خود معمولاً دوام بیشتری نسبت به تسمه‌های تایم لاستیکی دارد و معمولاً طول عمر طولانی‌تری دارد. با این حال، زنجیر تایم نیز ممکن است به دلایلی مانند کشیدگی یا خرابی چرخ‌دنده‌های هدایت‌کننده نیاز به بازبینی یا تعویض داشته باشد. زنجیر تایم معمولاً در موتورهایی استفاده می‌شود که نیاز به انتقال قدرت بیشتری دارند و در برخی خودروها، به دلیل ویژگی‌های طراحی موتور، ترجیح داده می‌شود. انتخاب بین زنجیر تایم و تسمه تایم بستگی به طراحی موتور و تصمیم سازنده خودرو دارد.
تفاوت زنجیر تایم با تسمه تایم چیست؟
تفاوت‌های اصلی بین زنجیر تایم و تسمه تایم در موتور خودرو شامل موارد زیر است:
مواد ساخت: زنجیر تایمینگ از فلز ساخته شده است، در حالی که تسمه تایمنیگ معمولاً از مواد لاستیکی یا ترکیبات پلیمری با دوام ساخته می‌شود.
عمر و دوام: زنجیر تایم به طور کلی عمر طولانی‌تری نسبت به تسمه تایمینگ دارد و کمتر نیاز به تعویض دارد، اما تسمه تایم به دلیل ساختار لاستیکی خود نیاز به تعویض دوره‌ای دارد.
سروصدا: زنجیر تایم معمولاً صدای بیشتری نسبت به تسمه تولید می‌کند، زیرا فلز بر فلز حرکت می‌کند. تسمه های تایمینگ به دلیل جنس خود عملکردی آرام‌تر دارد.
هزینه نگهداری و تعویض: تعویض زنجیر تایم معمولاً هزینه بیشتری نسبت به تعویض تسمه تایمنیگ دارد، زیرا نیاز به باز کردن بخش‌های بیشتری از موتور دارد و خود زنجیر نیز گران‌تر است.
طراحی موتور: زنجیر تایم بیشتر در موتورهایی با قدرت بالا و طراحی پیچیده‌تر به کار می‌رود، در حالی که تسمه های تایمینگ در موتورهای سبک‌تر و کمپلکسیته کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیاز به نگهداری: در تسمه های تایم نیاز به بررسی و نگهداری دوره‌ای دارد تا از پارگی یا فرسودگی جلوگیری شود، در حالی که زنجیر تایم به ندرت نیاز به نگهداری دارد.
بنابراین، انتخاب بین زنجیر تایم و تسمه تایم بستگی به طراحی موتور، هزینه‌های نگهداری و ترجیحات شخصی دارد.
لیست قیمت + فروش تسمه هیدرولیک
قیمت تسمه تایمینگ خودرو
متأسفانه امروزه دیگر نمی‌توان قیمت ثابتی را برای قطعات خودرو مشخص کرد. تغییرات ارزی و تأثیرات سیاست‌های اقتصادی موجب شده تا تسمه های تایم ، قیمت‌های مختلفی را در بازه‌های زمانی متفاوتی تجربه کنند. البته در کنار این عوامل، برند تولیدکننده، مدل تسمه و همچنین نوع خودرو از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند بر روی قیمت تسمه خودرو تأثیرگذار باشند.
نتیجه‌گیری
نتیجه‌گیری در خصوص تسمه تایم این است که این قطعه یکی از مهم‌ترین اجزای موتور خودرو است که نقش حیاتی در هماهنگی حرکت میل‌لنگ و میل‌بادامک دارد. تسمه تایمینگ در عملکرد صحیح موتور نقش بسزایی دارد و تضمین می‌کند که سوپاپ‌های موتور در زمان‌های دقیق باز و بسته می‌شوند. نگهداری مناسب و تعویض به موقع تسمه تایمینگ برای جلوگیری از آسیب‌های جدی به موتور و حفظ ایمنی رانندگی ضروری است.
فروش تسمه های تایم در شرکت پویش پارت آدرین، این شرکت می‌تواند یکی از گزینه‌های مطلوب برای خرید تسمه‌های تایمینگ با کیفیت بالا باشد. این شرکت معمولاً انواع مختلفی از تسمه‌های تایمینگ را برای طیف گسترده‌ای از مدل‌های خودرو ارائه می‌دهد. همچنین، مشتریان می‌توانند از مشاوره فنی و خدمات پشتیبانی پویش پارت آدرین برای انتخاب بهترین گزینه متناسب با نیاز خودروی خود بهره‌مند شوند.
